格鲁吉亚语语法
概述
名词
名词有单复数以及7种变格,但没有性的区别。格鲁吉亚语为部分作格语言,没有大多数语言中的对格,因此在现在时态中的直接宾语以与格标记。另外,一部分词语的词根在变格时会发生例如元音消失等变化[1]。
格 | დედა(母亲) | მეფე(王) | ჯილდო(奖) | მწვრთნელი(教练) | მეგობარი(朋友) | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
单数 | 复数 | 单数 | 复数 | 单数 | 复数 | 单数 | 复数 | 单数 | 复数 | |
主格 | დედა | დედები | მეფე | მეფეები | ჯილდო | ჯილდოები | მწვრთნელი | მწვრთნელები | მეგობარი | მეგობრები |
作格 | დედამ | დედებმა | მეფემ | მეფეებმა | ჯილდომ | ჯილდოებმა | მწვრთნელმა | მწვრთნელებმა | მეგობარმა | მეგობრებმა |
与格 | დედას | დედებს | მეფეს | მეფეებს | ჯილდოს | ჯილდოებს | მწვრთნელს | მწვრთნელებს | მეგობარს | მეგობრებს |
属格 | დედის | დედების | მეფის | მეფეების | ჯილდოს | ჯილდოების | მწვრთნელის | მწვრთნელების | მეგობრის | მეგობრების |
工具格 | დედით | დედებით | მეფით | მეფეებით | ჯილდოთ | ჯილდოებით | მწვრთნელით | მწვრთნელებით | მეგობრით | მეგობრებით |
状语格 | დედად | დედებად | მეფედ | მეფეებად | ჯილდოდ | ჯილდოებად | მწვრთნელად | მწვრთნელებად | მეგობრად | მეგობრებად |
呼格 | დედავ | დედებო | მეფევ | მეფეებო | ჯილდოვ | ჯილდოებო | მწვრთნელო | მწვრთნელებო | მეგობარო | მეგობრებო |
代词与形容词
下表列出了所有六个人称代词以及形容词的变格。需要注意形容词不因单复数发生变化[1]。
格 | 第一人称 | 第二人称 | 第三人称(近称) | 第三人称(中称) | 第三人称(远称) | 形容词 | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
单数 | 复数 | 单数 | 复数 | 单数 | 复数 | 单数 | 复数 | 单数 | 复数 | კარგი(好) | |
主格 | მე | ჩვენ | შენ | თქვენ | ეს | ესენი | ეგ | ეგენი | ის | ისინი | კარგი |
作格 | მე | ჩვენ | შენ | თქვენ | ამან | ამათ | მაგან | მაგათ | მან | მათ | კარგმა |
与格 | მე | ჩვენ | შენ | თქვენ | ამას | ამათ | მაგას | მაგათ | მას | მათ | კარგ |
属格 | ჩემ | ჩვენ | შენ | თქვენ | ამის | ამათ | მაგის | მაგათ | მის | მათ | კარგი |
工具格 | ჩემით | ჩვენით | შენით | თქვენით | ამით | ამათით | მაგით | მაგათით | მით | მათით | კარგი |
状语格 | ჩემად | ჩვენად | შენად | თქვენად | ამად | ამათად | მაგად | მაგათად | იმად | იმათად | კარგ |
呼格 | შენ | თქვენ | კარგო |
动词系统
格鲁吉亚语动词需要按照人称与单复数变成相应的形式。由于格鲁吉亚语为黏着语,动词的词根前后可以添加许多表示主宾语的人称、单复数、时态等语法内容的前后缀。例如:აგეშენებინათ(你们曾经建设了它)当中,除了შენ三个字母为词根以外,其他的字母均为标记语法内容的前后缀[1]。
动词可按语法特征分为四类,在不同时态当中,其主宾语分别需要变成不同的格[1]。
- I类动词:大部分及物动词。
- II类动词:包括大部分表示状态变化或被动态的不及物动词。
- III类动词:主要为表示动作的不及物动词。该类型动词的变化与I类动词相同。
- IV类动词:表示感觉、感情、持续状态的动词。在语法学上,此种动词的主语与宾语与其他动词不同。例如 მიყვარხარ(我爱你)的主语为“你”,直接宾语为“我”。
动词的类型 | 时态或体 | 主语 | 直接宾语 | 间接宾语 |
---|---|---|---|---|
I类动词、III类动词 | 现在式与未来式 | 主格 | 与格 | 与格 |
过去式 | 作格 | 主格 | 与格 | |
完成式 | 与格 | 主格 | 加介词后缀 -თვის | |
II类动词 | 全部 | 主格 | 与格 | |
IV类动词 | 全部 | 与格 | 主格 | |
特殊动词(იცის=知道) | 现在式 | 作格 | 主格 | |
未来式 | 与格 | 主格 |
წერს(写=I类动词) | მოტყუება(欺骗=II类动词) | ცხოვრობს(居住=III类动词) | არის(系词=特殊变化) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
单数 | 复数 | 单数 | 复数 | 单数 | 复数 | 单数 | 复数 | ||
现在式 | 第一人称 | მე ვწერ | ჩვენ ვწერთ | მე ვიტყუები | ჩვენ ვიტყუებით | მე ვცხოვრობ | ჩვენ ვცხოვრობთ | მე ვარ | ჩვენ ვართ |
第二人称 | შენ წერ | თქვენ წერთ | შენ იტყუები | თქვენ იტყუებით | შენ ცხოვრობ | თქვენ ცხოვრობთ | შენ ხარ | თქვენ ხართ | |
第三人称 | ის წერს | ისინი წერენ | ის იტყუება | ისინი იტყუებიან | ის ცხოვრობს | ისინი ცხოვრობენ | ის არის | ისინი არიან | |
未来式 | 第一人称 | მე დავწერ | ჩვენ დავწერთ | მე მოვიტყუები | ჩვენ მოვიტყუებით | მე ვიცხოვრებ | ჩვენ ვიცხოვრებთ | მე ვიქნები | ჩვენ ვიქნებით |
第二人称 | შენ დაწერ | თქვენ დაწერთ | შენ მოიტყუები | თქვენ მოიტყუებით | შენ იცხოვრებ | თქვენ იცხოვრებთ | შენ იქნები | თქვენ იქნებით | |
第三人称 | ის დაწერს | ისინი დაწერენ | ის მოიტყუება | ისინი მოიტყუებიან | ის იცხოვრებს | ისინი იცხოვრებენ | ის იქნება | ისინი იქნებიან | |
过去式 | 第一人称 | მე დავწერე | ჩვენ დავწერეთ | მე მოვიტყუე | ჩვენ მოვიტყუეთ | მე ვიცხოვრე | ჩვენ ვიცხოვრეთ | მე ვიყავი | ჩვენ ვიყავით |
第二人称 | შენ დაწერე | თქვენ დაწერეთ | შენ მოიტყუე | თქვენ მოიტყუეთ | შენ იცხოვრე | თქვენ იცხოვრეთ | შენ იყავი | თქვენ იყავით | |
第三人称 | მან დაწერა | მათ დაწერეს | ის მოიტყუა | ისინი მოიტყუვნენ | მან იცხოვრა | მათ იცხოვრეს | ის იყო | ისინი იყვნენ | |
完成式 | 第一人称 | მე დამიწერია | ჩვენ დაგვიწერია | მე მიცხოვრია | ჩვენ გვიცხოვრია | მე ვყოფილვარ | ჩვენ ვყოფილვართ | ||
第二人称 | შენ დაგიწერია | თქვენ დაგიწერიათ | შენ გიცხოვრია | თქვენ გიცხოვრია | შენ ყოფილხარ | თქვენ ყოფილხართ | |||
第三人称 | მას დაუწერია | მათ დაუწერიათ | მას უცხოვრია | მათ უცხოვრია | ის ყოფილა | ისინი ყოფილან | |||
IV类动词 | უყვარს(喜欢/爱):(宾语)喜欢(主语)。 | უნდა
(想要) |
ჰყავს
(拥有) |
აქვს
(具有) | |||||
主语 | 第一人称 | 第二人称 | 第三人称 | ||||||
宾语 | 单数 | 复数 | 单数 | 复数 | |||||
第一人称 | 单数 | მიყვარხარ | მიყვარხართ | მიყვარს | მინდა | მყავს | მაქვს | ||
复数 | გვიყვარხარ | გვიყვარხართ | გვიყვარს | გვინდა | გვყავს | გვაქვს | |||
第二人称 | 单数 | გიყვარვარ | გიყვარვართ | გიყვარს | გინდა | გყავს | გაქვს | ||
复数 | გიყვარვართ | გიყვარვართ | გიყვართ | გინდათ | გყავთ | გაქვთ | |||
第三人称 | 单数 | ვუყვარვარ | ვუყვარვართ | უყვარხარ | უყვარხართ | უყვარს | უნდა | ჰყავს | აქვს |
复数 | ვუყვარვარ | ვუყვარვართ | უყვარხარ | უყვარხართ | უყვართ | უნდათ | ჰყავთ | აქვთ |
句法
介词
格鲁吉亚语有不少介词,大多都直接接在名词之后连成一体。与俄语、德语等语言类似,介词对之前的名词也有格的要求[1]。
前接名词的格 | 介词 | 意思 | მწვრთნელი(教练) | |
---|---|---|---|---|
单数 | 复数 | |||
与格 | -ზე | 在〜之上、为了〜、与〜相关 | მწვრთნელზე | მწვრთნელებზე |
-თან | 在〜附近、与〜一起 | მწვრთნელთან | მწვრთნელებთან | |
-ში | 在〜之中 | მწვრთნელში | მწვრთნელებში | |
-ვით | 像〜一样、与〜类似 | მწვრთნელივით | მწვრთნელებივით | |
属格 | -თვის | 为了〜 | მწვრთნელისთვის | მწვრთნელებისთვის |
-ებრ | 像〜一样、与〜类似 | მწვრთნელისებრ | მწვრთნელებისებრ | |
-კენ | 向〜的方向离去 | მწვრთნელისკენ | მწვრთნელებისკენ | |
-გან | 从〜的方向而来 | მწვრთნელისგან | მწვრთნელებისგან | |
工具格 | -დან | 从〜的时候起 | მწვრთნელიდან | მწვრთნელებიდან |
-ურთ | 与〜一起 | მწვრთნელითურთ | მწვრთნელებითურთ | |
状语格 | -მდე | 〜直到、到〜为止 | მწვრთნელამდე | მწვრთნელებამდე |
疑问句
部分格鲁吉亚语疑问代词如下:
格鲁吉亚语 | 汉语 |
---|---|
რა | 什么 |
ვინ | 谁 |
რამდენი | 多少 |
რომელი | 哪个 |
როგორ | 怎么 |
რატომ | 为什么 |
რისთვის | 为了什么 |
სად | 在哪里 |
როდის | 什么时候 |
参考资料
- Aronson, Howard I. 1990. Georgian : a reading grammar. Corrected edition. Columbus, Ohio: Slavica Publishers.
- Harris, Alice C. & Smeets, Rieks (eds.) 1996. The languages of the Caucasus : indigenous languages and their speakers. Edinburgh University Press.
- Hewitt, B. G. Georgian: a structural reference grammar. Amsterdam: John Benjamins. 1995.
- Hewitt, B. G. Georgian: a Learner's Grammar. London: Routledge. 1996.
- Kiziria, Dodona. Beginner's Georgian with 2 Audio CDs. New York: Hippocrene. 2009. ISBN 0-7818-1230-5.
- Kraveishvili, M. & Nakhutsrishvili, G. Teach Yourself Georgian for English Speaking Georgians. Tbilisi: The Georgian Society for Cultural Relations with Compatriots Abroad. 1972.
- Kurtsikidze, Shorena. 2006. Essentials of Georgian Grammar With Conjugation Tables of 250 Most Commonly Used Verbs. Lincom Europa.
- Tschenkéli, Kita. 1958. Einführung in die georgische Sprache. 2 vols. Zürich: Amirani Verlag.
- Tschenkéli, Kita. 1965-1974. Georgisch-Deutsch Wörterbuch, 3 vols. Zürich: Amirani Verlag.
参见
外部链接
- Reference grammar of Georgian (页面存档备份,存于互联网档案馆), Howard Aronson著 (SEELRC, Duke University)
- Online Georgian Grammar by P. J. Hillery (mirror copy)
- ^ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 Howard I. Aronson. Georgian: A Reading Grammar (PDF). Slavica Publishers. 1990: 244, 344, 462 [2016-07-15]. ISBN 9780893572075. (原始内容存档 (PDF)于2016-08-21) (英语).